โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกัน ติดเชื้อง่าย-แพร่ได้มากขึ้น

“นายแพทย์ธีระ” เผย โควิดสายพันธุ์ย่อย ใหม่ดื้อต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน เป็นโอกาสที่จะมีการติดเชื้อโรคได้ง่ายมากยิ่งขึ้นหรือแพร่กันได้มากขึ้น

รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ ภาควิชาแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat กล่าวว่า 29 พ.ย. 2565… เมื่อวานทั้งโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน

5 ลำดับแรก ที่ติดเชื้อโรคสูงสุดเป็น ญี่ปุ่น ประเทศเกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน และก็ฝรั่งเศส

เมื่อวานนี้จำนวนติดเชื้อโรคใหม่มีประเทศจากยุโรปและก็เอเชียครอง 7 ใน 10 ลำดับแรก และก็ 13 ใน 20 ลำดับแรกของโลก

จำนวนติดเชื้อโรคใหม่ในทุก ๆ วันของทั้งโลกเดี๋ยวนี้ มาจากทวีปเอเชีย และก็ ยุโรป รวมกันคิดเป็นร้อยละ 76.25 ของทั่วโลก ในขณะจำนวนการเสียชีวิตคิดเป็นร้อยละ 74.93

…ลักษณะ โควิดสายพันธุ์ย่อย ในออสเตรเลีย

Esterman A. ได้เผยแพร่เนื้อหาสาระเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในออสเตรเลียตอนนี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะหลากหลายสายพันธุ์แบบ variant soup

โดยมีอีกทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% และก็อื่น ๆ

ลักษณะดังกล่าว เป็นที่คาดหมายกันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในรูปแบบนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่ากังวลได้แก่ BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป และก็จะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในเวลาอันสั้น ทั้งนี้ BQ.1.x จะครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา และก็ ยุโรป ส่วน BA.2.75.x และก็ XBB จะเด่นในแถบเอเชีย

การระบาดในไทยเรามีทิศทางจะเป็นไปในแนวทางข้างต้น

…ตีระฆังเตือนการันตีเรื่องการดื้อต่อภูมิต้านทาน

ทีมงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย อเมริกา ได้เผยแพร่ผลของงานวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พ.ย. 2565

แสดงให้เห็นว่า สายพันธุ์ย่อยใหม่ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x และก็ XBB นั้นดื้อต่อภูมิต้านทานทั้งยังจากวัคซีน และก็การที่เคยติดเชื้อโรคมาก่อน มากกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้อย่างยิ่ง

แม้ข้อมูลทางคลินิกในปัจจุบัน ยังไม่มีหลักฐานการันตีว่าจะมีผลให้ป่วยรุนแรงมากขึ้นกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม

แต่ว่าความสามารถการดื้อต่อภูมิต้านทานที่มากขึ้นนั้น ย่อมส่งผลทำให้เป็นโอกาสที่จะมีการติดเชื้อโรคได้ง่ายมากยิ่งขึ้น หรือ แพร่กันได้มากขึ้นเป็นเงาตามตัว

ประการนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้เห็น ถึงความสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน อีกทั้งเรื่องการใส่หน้ากาก เลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง เลี่ยงสถานที่ยัดเยียดระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด และก็ เว้นระยะห่าง จากผู้อื่น

Personal protective behaviors เป็นเกราะป้องกันที่สำคัญที่สุด

…ฟุตบาทประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์

โควิด-19 แพร่ระบาดมาหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่หลากหลาย

หากเทียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในช่วงเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่ระบาดไปยังประเทศอื่น ๆ ทั้งโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า

แต่ละระลอกก่อนหน้าที่ผ่านมา ตั้งแต่สายพันธุ์ดั้งเดิม (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจัดกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป

…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดคงจะมีทิศทางแตกต่างไปจากอดีตกาล เนื่องจากว่ามีสาเหตุเรื่องการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะหลากหลายสายพันธุ์ ผันแปรกับการนำเข้า ส่งออก รวมทั้งความสามารถของไวรัสแต่ละสายพันธุ์ พฤติกรรมการป้องกันตัว และก็ การใช้ชีวิตของประชากร จำพวก และก็ความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ และอื่น ๆ

ผลกระทบที่จะเกิดขึ้น อีกทั้งในแง่จำนวนการรับเชื้อ การป่วย การตาย และก็ Long COVID นั้น ก็เลยเป็นโอกาสสูง ที่จะผันแปรกับนโยบายควบคุมป้องกันโรค และก็ ความพร้อมเพรียง “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น อีกทั้งเรื่องยาที่ได้มาตรฐาน วัคซีนที่มีประสิทธิภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าประชากรในประเทศ จะเข้าถึง และก็ พึ่งพาอาศัยได้หรือไม่ ยามที่เกิดปัญหา

ผลที่พึงประสงค์ของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ ประชากรสามารถพึ่งพาอาศัย และก็ได้รับความช่วยเหลือดูแลอย่างทันทีทันควัน มีประสิทธิภาพ โดยทั่วถึงกัน

ไม่ต้องพบเจอกับภาวะท้อใจ รอคอย จนถึงต้องดิ้นรนทุบกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ

…เหตุการณ์เดี๋ยวนี้นั้น จึงควรใช้ชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประมาทสำหรับในการดำเนินชีวิต

ป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ อีกทั้งช่วงทำงาน เรียน หรือท่องเที่ยว

ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นให้ครบตามที่ได้มีการกำหนด

ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดการเสี่ยงลงไปได้มาก

นอกจากนั้น ยังคงพบอาการของการสูญเสียการได้กลิ่น และก็การรับรส พบอาการไม่ดีเหมือนปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กลุ่มอาการของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจไม่สะดวก และก็กลุ่มอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายคลึงกันกับสายพันธุ์เดลตาได้เช่นกัน

สำหรับผู้ที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีลักษณะเสี่ยงติดเชื้อโรค ชี้แนะให้ตรวจ ATK ด้วยตนเอง โดยควรจะเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน และก็ มีค่าความไว (Sensitivity) และก็ ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่น้อยกว่า 90%

อ้างอิง

1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.

2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.

ข้อมูลจาก รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์